จากวิกฤตที่กำลังเป็นปัญหาที่จะสร้างความสั่นสะเทือนไปทั่วโลก “ญี่ปุ่น” เป็นประเทศที่เข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มรูปแบบด้วยจำนวนประชากรเกือบ 30 เปอร์เซ็นต์ของประชากรญี่ปุ่นมีอายุ 65 ปีขึ้นไป และจำนวนสูงมากขึ้นเรื่อยๆ กลับกันอัตราการเกิดของประชากรนับวันยิ่งน้อยลง และขาดแคลนกำลังแรงงานที่จะมาดูแลเหล่าผู้สูงอายุ ปัญหานี้กำลังกลายจะเป็นปัญหาวิกฤตเศรษฐกิจในอนาคต เท่านั้นยังไม่พอยังเกิดปัญหาด้านสังคมอีกหลายด้าน เมื่อคนหนุ่มสาวต้องใช้ชีวิตที่กำลังผลิบานของตนเองทุ่มเทให้กับผู้สูงอายุที่กำลังเป็นไม้ใกล้ฝั่ง จนเกิดคำถามว่าเมื่อถึงเวลาของพวกเขาเองแล้วใครจะดูแล ในเมื่อแรงงานรุ่นใหม่นับวันยิ่งจะน้อยลงทุกที แล้วเราจะแก้ปัญหาสังคมผู้สูงอายุได้อย่างไร และ “การการุณยฆาต” ควรใช้เป็นหนึ่งในทางแก้ปัญหาหรือไม่
“มีชายคนหนึ่งก่อเหตุสุดสะเทือนขวัญในญี่ปุ่นเมื่อปี 2016 เขาได้ฆ่าผู้สูงอายุที่ช่วยเหลือตัวเองไม่ได้ในสถานดูแลผู้สูงอายุไป 19 คน และบาดเจ็บกว่า 40 คน เขาเผยถึงแรงจูงใจว่า ‘พวกคนพิการเหล่านี้ไร้ประโยชน์ พวกนี้เป็นภาระของสังคม เขาทำสิ่งนี้เพื่อสังคมต่างหาก’ ฉันรู็สึกช็อกมากกับเหตุผลนี้ แต่ในเวลาเดียวกันฉันรู้สึกว่าเหตุการณ์นี้เกิดขึ้นในสังคมญี่ปุ่นเพราะว่าญี่ปุ่นกำลังก้าวเข้าสู่สังคมที่ขาดความเห็นอกเห็นใจ แรงบันดาลใจในการสร้างหนังเรื่องนี้มาจากความโกรธของฉันจากสังคมที่กลายเป็นแบบนั้น” ผู้กำกับ “จิเอะ ฮายากาวะ” เล่าถึงแรงบันดาลใจจากเรื่องจริงสุดสะเทือนขวัญที่ทำให้เธอนำมาเขียนเป็นเรื่องราวและนำเสนอประเด็นที่เธออยากนำให้เห็นปัญหาสำคัญของญี่ปุ่นที่ก้าวเข้าสู่ “สังคมผู้สูงอายุ” อันดับต้นๆ ของโลก
ก่อนจะมาเป็น “ภาพยนตร์ขนาดยาวเรื่องแรก” ของ “จิเอะ ฮายากาวะ” นี้ “Plan 75” เคยเป็นหนังสั้นมาก่อนในภาพยนตร์ “Jû-nen: Ten Years Japan” (2018) โปรเจ็กต์รวมภาพยนตร์ขนาดสั้น 5 เรื่อง จากผู้กำกับ 5 คน ที่ได้ “ฮิโรคาสุ โคเรเอดะ” เป็นโปรดิวเซอร์ผู้ควบคุมดูแล หนังสั้น “Plan 75” ของ “จิเอะ ฮายากาวะ” เล่าเรื่องราวของ “อิตามิ” เจ้าหน้าที่รัฐที่คอยแนะนำให้ผู้ที่ยากไร้ด้อยโอกาสหรือผู้ที่ป่วยหนักเข้าร่วมโปรแกรม Plan 75 แต่ในขณะเดียวกัน “ซากิ” ภรรยาของเขาก็กำลังจะคลอดลูก และมีชีวิตที่ยากลำบากจากการที่แม่ของเธอป่วยด้วยโรคอัลไซเมอร์
หนังเล่าเรื่องสังคมผู้สูงอายุในอนาคตอันใกล้ ประเทศญี่ปุ่นออกนโยบาย Plan 75 มาให้ผู้สูงอายุวัย 75 ปีเลือกได้ว่าจะยัง “มีชีวิตอยู่” หรือ “จากไปด้วยการุณยฆาต” (การเลือกที่จะตายโดยสมัครใจ) โดยผู้ที่เข้าร่วมโครงการนี้จะได้รับสิทธิประโยชน์หลายอย่าง ทั้งการได้รับเงินจำนวนหนึ่งให้ใช้พักผ่อนในบั้นปลายชีวิต สิทธิการจัดงานศพฟรี สิทธิการเข้าพักและจากไปในโรงแรมระดับห้าดาว ยิ่งไปกว่านั้นพวกเขาจะได้รับการยกย่องว่าเป็นผู้ที่สละชีพเพื่อสังคมและประเทศชาติตามเกียรติที่ยึดถือกันมาอย่างยาวนานของประเทศญี่ปุ่น ตัวเอกของเรื่อง “มิจิ” หญิงชราวัย 78 ปี ยึดอาชีพแม่บ้านทำความสะอาดในโรงแรม เธอต้องอาศัยอยู่คนเดียวหลังสามีเสียชีวิต แต่แล้วก็มีเหตุที่ทำให้เธอต้องตกงานและไร้ที่อยู่ ทำให้เธอครุ่นคิดอย่างหนักเกี่ยวกับการเข้าร่วมนโยบาย Plan 75 นี้
หนังแสดงนำโดย “จิเอโกะ ไบโช” นักแสดงระดับตำนานของญี่ปุ่นวัย 81 ปี ซึ่งมีภาพยนตร์โรแมนติกดราม่า “Only the Cat Knows เจ้าเหมียวจิบิหายไปไหนนะ?” (2019) เข้าฉายวงกว้างในบ้านเราเป็นเรื่องล่าสุด และเป็นผู้พากย์เสียงตัวละคร “โซฟี” ทั้งวัยสาวและชราในอนิเมะแฟนตาซีค่ายจิบลิ “Howl’s Moving Castle” (2004)
“ฉันเกือบจะไม่รับงานหนังเรื่องนี้เพราะคิดว่ามันเป็นเรื่องที่โหดร้ายมาก เพราะเป็นเรื่องการกำจัดชีวิตผู้คนเนื่องด้วยอายุ แต่เมื่อฉันอ่านบทไปเรื่อยๆ ฉันก็ติดใจกับเนื้อหาและเหตุผลของเรื่องจนตัดสินใจมาแสดงในหนังเรื่องนี้ ฉันหวังว่าผู้คนจะได้ดูหนังเรื่องนี้แล้วนึกถึงเรื่องราวของชีวิตและความรัก และใช้มันกับชีวิตของตนเอง”
หนังยังได้นักแสดงชายดาวรุ่ง “ฮายาโตะ อิโซมูระ” ซึ่งมีผลงานโดดเด่นจากภาพยนตร์ไลฟ์แอ็กชัน “Tokyo Revengers โตเกียว รีเวนเจอร์ส” (2021) และได้รับรางวัล “นักแสดงหน้าใหม่ยอดเยี่ยม” (Newcomer of the Year) ของ “Japan Academy Film Prize ครั้งที่ 45” (2022) จากเรื่อง “What Did You Eat Yesterday? เมื่อวานคุณทานอะไร?” (2021) และ “A Family” (2021 / Netflix) มารับบท “ฮิโรมุ” เจ้าหน้าที่รับสมัครเข้าร่วมโครงการ Plan 75 และได้นักแสดงสาวมากฝีมือ “ยูมิ คาวาอิ” จากเรื่อง “It’s a Summer Film! (เกือบจะไม่ได้) ฉายแล้วหน้าร้อนนี้!” (2020) มารับบท “โยโกะ” พนักงานผู้ช่วยให้คำปรึกษากับผู้เข้าร่วมโครงการ Plan 75 รวมถึงได้ “สเตฟานี อาริแอนน์” นักแสดงลูกครึ่งญี่ปุ่น-ฟิลิปปินส์มารับบท “มาเรีย” แรงงานต่างด้าวผู้ทำงานเก็บกวาดของใช้ของผู้สมัครใจเสียชีวิตในโครงการ Plan 75 หลังจากที่พวกเขาจากไปแล้ว
“Plan 75 วันเลือกตาย” ฉายไทย 8 กันยายนนี้ ในโรงภาพยนตร์
ตัวอย่างซับไทย: https://youtu.be/aNqGJzX-p-g
